17:00 - استاد «محمدرضا شجریان»، موسیقیدان و آوازخوان برجستهی موسیقی ایران، عصر امروز (جمعه، ۱۷ مهر ۱۳۹۹) در ۸۰ سالگی درگذشت. پس از انتشار شایعات گوناگون در روزهای اخیر، در نهایت لحظاتی پیش «همایون شجریان» این خبر را تأیید کرد. او در صفحهی رسمیاش نوشت: «خاک پای مردم ایران به دیدار معشوق پرواز کرد.»
در این صفحه بخوانید. 17:43 - بنا به اعلام بیمارستان جم، پیکر استاد شجریان برای مراسم تطهیر و نماز به بهشت زهرا منتقل شد
. 17:45 - دوستداران محمدرضا شجریان در مقابل بیمارستان جم تهران تجمع کردهاند
. 17:49 - مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی: درباره نحوه پیادهسازی مقدمات انتقال استاد شجریان به مشهد و تدفین ایشان در حال هماهنگی با تهران هستیم. اطلاعات دقیق را امشب اعلام خواهیم کرد
. 18:00 – بنا به وصیت استاد محمدرضا شجریان، پیکر ایشان در آرامگاه فردوسی و در جوار قبر اخوان ثالث به خاک سپرده خواهد شد.
00:00 - هجدهم مهر - همایون شجریان در پست اینستاگرامی اعلام کرد که سحرگاهان فردا بر پیکر استاد محمدرضا شجریان نماز اقامه خواهد شد و سپس مراسم تدفین در آرامگاه فردوسی برگزار می شود. متن کامل پیام همایون شجریان را از
این صفحه بخوانید.
01:00 - مسعود ریاضی، عضو شورای شهر مشهد، نسبت به برگزاری مراسم تدفین استاد محمدرضا شجریان ابراز نگرانی کرد. از
این صفحه بخوانید.
06:00 - مراسم اقامه نماز بر پیکر استاد محمدرضا شجریان با حضور همایون شجریان و جمعی از هنرمندان در بهش زهرا تهران برگزار شد.
09:00 - پیکر استاد محمدرضا شجریان به شهر توس رسید
13:30 - براساس اعلام مژگان شجریان و مقامات فرهنگی شهر مشهد، مراسم تدفین استاد محمدرضا شجریان صبح روز شنبه در آرامگاه فردوسی برگزار خواهد شد.
14:30 - دکتر «سیماسادات لاری» ، سخنگوی وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی، لحظاتی پیش در مصاحبه زنده با شبکه خبر پس از اعلام جدیدترین آمار مبتلایان و درگذشتگان بر اثر ابتلا به ویروس کرونا درگذشت استاد «محمدرضا شجریان» را تسلیت گفت. او در ادامه اعلام کرد:«با توجه به شرایط خاص بیماری و خطر شیوع بیشتر ویروس کرونا از تمامی شاگردان و هنرمندان و دوستداران استاد محمدرضا شجریان درخواست میکنیم در مراسم تشییع و تدفین ایشان نهایت اهتمام و دقت را برای رعایت مسائل بهداشتی داشته باشند تا مشکلی برای هیچکدام از هموطنان پیش نیاید.»
سپیده خداوردی: صدای تو را همیشه دوست خواهیم داشت. تسلیت به همه ایران ...... صدای تو را دوست دارم صدای تو از “آن” و از جاودان می سراید صدای تو از لاله زاران که بر باد صدای تو از نوبهاران که در یاد می آید. صدای تو را، رنگ و بوی صدای تو را دوست دارم صدای تو از آن سوی شور از پشت بیداد می آید، و جان دل من، دل و جانم از آن به فریاد می آید صدای تو اندوه خیام را دارد در آن دم که چون کهکشان، ابری از ماهتاب و ستاره نوای غزلهای حافظ بر آن، شاد خواران و اندهگزاران، ببارد، بشارد صدای تو اندوه شاد صدای تو را دوست دارم مخالف سرای همایون و بیداد! صدای تو در پرده ی دلکش شور زیباست و بر موج زاران دشتی ، و بر اوجساران ماهور و در هر چه گوشه ست از هر چه پرده ست حریر صدایت به تحریر، چو بر صیقل برکهها بازی نور زیباست صدای تو همبفتی از مخمل آب و از طعم آتش صدای تو، چون روح آیینه ی بی خش و بی غش جهان در صدای تو آبی ست و زیر و بم هر چه از اصفهان در صدای تو آبی ست و هر سنت از دیر گاهان و هر بدعت از ناگهان در صدای تو آبی ست و نو می شود کهنه، وقتی که از پنجره ی حنجره تو گذر می کند و تالار پژواک را در دل و جان تو به صد چلچراغ از برافروختن چو تالار آیینه، از چار سو شعله ور می کند به هر گاهی از خوش ترینهای بیگاه صدایت چو قالیچه ای نور می آید و زین آسمان ترشروی مرا می رباید، مرا می برد دور سوی مخملستان ژرف پگاه آسمان نشابور صدای تو بیداد اندوه در شور شادی صدای تو فریاد زنجیر و گلبانگ آزادی من صدای تو آبادی من صدای تو هیهای ویرانی من صدای تو معنای ایرانی من صدای تو… ای دوست! ای من! کجایی؟ که از ناکجاها می آیی و از آن مرا می ربایی و من هیچ، من هیچ تر من نه من من منم، تا می آیی؟! و سیم نسیم است اینک که بندد میان تو تا من پل، ای دوست! و موسیقی غربت من نثار صدایت که در انفجارش، من از اشک خونین به روی صدایت فشانم گل ای دوست….! روزبه بمانی: پدرم شما رو عاشقانه دوست داشت.میگفت موسیقی رو با صدای شما شناخته و آرزو میکرد روزی شعری از من رو با صدای شما بشنوه که قطعاً این حسرت همیشه با او خواهد ماند ولی من بعد از آهنگ ماندگار زبان آتش حس کردم کلامم رو با صدای شما شنیدم فکر میکنم در این آهنگ خیلیها همین احساس منو داشتن. امشب درون بهشت خدا ربنا بخوان... بدرود استاد فرزاد فرزین: سفر سلامت ماندگار بابک صحرایی: مرگ حریف جاودانگی ات نیست. سفر بخیر... محمدرضا گلزار: روحشون شاد... بهنام بانی: استاد محمدرضا شجریان درگذشت. مرغ سحر ناله سر کن. تسلیت به همه،جامعه موسیقی،هنر و خانواده محترم استاد شجریان،روحش شاد و یادش جاودانه. محسن یگانه: ماندگار در تاریخ تا ابد. حجت اشرف زاده: بی شك مردمان اعصار و قرون بعد بيشتر از ما از شما يادخواهند كرد و خواهند آموخت و شمارا خواهند شناخت و قدر خواهند دانست. قامت مرگ بسيار كوتاه تر از قامت شماست. رهايي تان مبارك استاد واقعي حامد همایون: ساقی بيا ساقي بيا بيا ... كه عشق صدا ميكند بلند ... آسماني شدن ستاره درخشان هنر ايران به همه مردم ايران خصوصا خانواده محترم سینا جهان آبادی، نازلی بخشایش، مهیار طریحی، غلامرضا صادقی و حسین رضایینیا نیز درگذشت این هنرمند را تسلیت گفتند.
دکتر حسن روحانی، رئیس جمهور، در بخشی از پیام تسلیت خود نوشت:«استاد محمدرضا شجریان میراث ارزشمندی از خود به جا گذاشت.» متن کامل پیام رئیس جمهور به این شرح است:«استاد محمدرضا شجریان چهره برجسته هنری و آفریننده ماندگارترین نواهای دلنشین ایرانی و خواننده ربنای رمضان، میراث ارزشمندی از خود به یادگار گذاشت. یقیناً ملت قدرشناس ایران، نام و یاد و آثار این هنرمند محبوب را همواره در خاطرهها، زنده نگاه خواهد داشت. روحش شاد و یادش گرامی.»
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور، در بخشی از پیام تسلیتی که به مناسبت درگذشت استاد شجریان منتشر کرده بود نوشت:«درگذشت استاد محمدرضا شجریان ضایعه ملی است.» متن کامل پیام تسلیت معاون اول رئیس جمهور به این شرح است:« اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور، هم در متن پیام خود اعلام کرد:« درگذشت هنرمند نامی و چهره شاخص فرهنگ ایران استاد محمدرضا شجریان، ضایعهای ملی است. هر ایرانی و هر کس که در دور و نزدیک این سرزمین به ادب و زبان فارسی و فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی دلبسته است حق دارد که سوگوار فقدان این چهره نامٱور و سختکوش باشد. نام او به یقین در ٱینده نیز همچنان خواهد درخشید چنانکه میراثی گرانقدر در گذشته و حال داشته است. این ضایعه سنگین را به خانواده، دوستان، شاگردان، اهالی فرهنگ و هنر و همه شهروندان ایرانی تسلیت میگویم و برای ٱن هنرمند برجسته از خداوند بزرگ ٱمرزش مسالت دارم.»
سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی:«شجریان از نمادهای هویت هنری این سرزمین است.» متن کامل پیام تسلیت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی را در
این صفحه بخوانید.
محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات:
«چندان که گفتم غم با طبیبان
درمان نکردند مسکین غریبان
یا رب امان ده تا باز بینند
چشم محبان، روی حبیبان
«مرغ سحر» پر کشید...»
محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهور: درگذشت هنرمند محبوب و استاد بیبدیل آواز ایران را به ملت شریف و هنردوست کشورمان تسلیت عرض میکنم. استاد محمدرضا شجریان از جایگاهی رفیع در سپهر هنر ایرانزمین برخوردار بود و درگذشت ایشان، ضایعهای جانکاه و غیرقابل جبران است. خاطره جمعی ایرانیان، مشحون از لحظات فراموشنشدنی و گرانقدری است که با نغمههای دلنشین آن مرحوم رقم خورده است. یاد شجریان در قلب ایرانیان ماندنی است و نامش تا همیشه در تاریخ این سرزمین خواهد درخشید. از درگاه خداوند متعال برای ایشان آرزوی رحمت و غفران و برای خانواده گرامیشان، آرزوی صبر و تسلی خاطر میکنم.»
دکتر سعید نمکی، وزیر بهداشت و درمان و آموزش پزشکی، سرودهای از خودش به همراه شعری از خیام را به استاد محمدرضا شجریان تقدیم کرد و پیام تسلیتی متفاوت را منتشر کرد. دکتر نمکی در این پیام نوشت:
«جامیست که عقل آفرین می زندش/ صد بوسه مهر بر جبین می زندش
این کوزه گر دهر چنین جام لطیف/ می سازد و باز بر زمین می زندش
در برگ ریز بی امان پاییز هزار دستان آوازمان از شاخسار شعر و موسیقی سرزمینمان به آسمان بیکران عشق پرید و رفت تا بی پروا در آستان جانان بر سفره افطار روزه داران ربّنا بخواند و در سحرگاهان با مرغ سحر ناله مستانه سر دهد.
رفت ولی در زیر این سقف ساده بسیار نقش و در این گنبد فیروزه ای رنگ، سالها و سالها صدای لطیف مخملیش گوش نواز مشتاقان موسیقی دلنواز این سرزمین خواهد بود.
واگویش آنچه از همخواری نازنینش با جانم آمیخته را می گذارم برای روزگاری که حالی خوش تر داشته باشم اما اکنون به این قناعت می کنم که استاد محمد رضا شجریان در عرصه فرهنگ و هنر این سرزمین تکرار ناشدنیست.
یکی از سروده هایی که سالها پیش در وصف صدای آسمانیش تقدیمش کردم باز هم نثار روح لطیف و بی بدیلش می کنم.
صدایت پرنیان یاسها
در خلوت مهتاب ایوانست
در این شبهای بغض آلود تنهایی
به بام خاطرم، لالایی آرام بارانست
صدایت، عطر شب بوهاست
نجوای پرستوهاست
به روی دامن صحرا
صدای ریزش اکلیل خورشید بهارانست
صدایت نرم
همچون رویش آرام گلهای بیابانست
صدایت گرم
چون شبهای وهم انگیز تابستان کاشانست»
علیرضا معزی معاون ارتباطات و اطلاع رسانی دفتر رئیس جمهور: چه ایران سرای امید باشد، چه آن دم که مرغ سحر ناله سر کند و چه آن لحظهی ملکوتی که مؤمنان با او رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَیْنَا صَبْرًا بگویند؛ نوای آسمانی شجریان، صدای مانای ایرانیان است. ایران تا همیشه با او زمزمه خواهد کرد...
سفارت کشور فرانسه در تهران:«محمدرضا شجریان واپسین آوازش را خواند. نغمههای خسرو آواز ایران تا ابد در یادمان خواهد ماند. سفارت فرانسه در ایران به خانواده، نزدیکان وی و تمامی ایرانیان از صمیم قلب تسلیت میگوید.»
مریلا زارعی: ستاره آسمان هنر ایران زمین ، استاد محمدرضا شجریان ازمیان ما رفت و آسمانی شد.
رفت تا باری دیگر قلب های مردمان این سرزمین کهن ، در فراق صوت این حنجره طلایی به سوگ بنشینند .
امروز ،چه بسیار مردان و زنان داغدار این رنج عظیم، در این روزگار تلخ ، اشک های خود را برای بدرقه مردی از سلاله خوبان ، روانه کردند تا شاید خاک سرد پیکر این بزرگمرد را آرام و مهربان در آغوش گیرد.
روحشان قرین رحمت الهی
و نوای جاودانه و بی بدیل "ربنا" بدرقه پرواز با شکوهشان باشد.
تسلیت به همه مردم آزاده سرزمینم
تسلیت به همه عاشقان هنر و معرفت
تسلیت به خانواده محترم شجریان
که بی شک هیچ مرهمی برای التیام این زخم نخواهند داشت جز لطف پروردگار و صدای ماندگار استاد.
تنها صداست که می ماند.
حجتالله ایوبی - دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو-: سرانجام خسرو آواز قرن، شاهِ بیقرین، شد ز نظر غایب و خلقی پیاش غمین. سرانجام مرغ سحرِ بنشسته در بستر خاموش شد و فرهنگ ایران سیاهپوش.
و بیگمان میماند در جایجای ایران طنین صدای او. اینجا تمام میشود واژهها در وصف آن خسروی فرهنگ.
زبان حال اوست که: «ز خاک من اگر گندم برآید/ از آن گر نان پزی مستی فزاید//خمیر و نانبا دیوانه گردد/ تنورش بیت مستانه سراید//میا بی دف به گور من ای برادر/که در بزم خدا غمگین نشاید»
درگذشت اسطوره آواز ایران را به همه فارسیزبانان جهان و عاشقان فرهنگ و ادب ایرانی بهویژه خانواده گرامیاش تسلیت میگویم.»
علی ربیعی، سخنگوی دولت:«نماد هنر و استاد آواز دل شجریان از جهان خاکی رخت بر بست. او به راستی مردمی بود و از آن دسته آدمهایی است که در ضمیر جان و دل افراد یک جامعه جای دارند. فقدان این یار دل جامعه را به تمامی فارسی زبانان و دوستدارانش تسلیت میگویم.»
اصغر فرهادی: با تمام وجود غمگينم
.محبوب قلبهاى ایرانیان جهان را ترک كرد. صدای آسمانیاش، نام نيك پر احترامش و آزادگى ستایش برانگیزش با وجود بدخواهی دشمنان حقیرش، در تاريخ اين سرزمين براى هميشه درخشان باقى خواهد ماند
. مهران مدیری:
«هرگز از مرگ نهراسیدهام
اگرچه دستانش از ابتذال، شکنندهتر بود
. هراسِ من ــ باری ــ همه از مردن در سرزمینیست
که مزدِ گورکن،
از آزادیِ آدمی
افزون باشد
..»
خانه سینما: خانه سینما درگذشت استاد آواز ایران زنده یاد محمدرضا شجریان را به خانواده محترم ایشان، جامعه موسیقی کشور و اعضای محترم جامعه اصناف سینمای ایران تسلیت عرض می کند.»
بنیاد فرهنگی- هنری رودکی: در حافظه سرشار از موسیقی تالار وحدت، صدای جاودان استاد محمدرضا شجریان، طنینی همیشگی دارد. او ستاره ممتاز آسمان موسیقی سنتی ایران بود و نام و یادش بر تارک هنر این مرز و بوم تا همیشه خواهد درخشید. بنیاد فرهنگی هنری رودکی ضایعه درگذشت استاد شجریان را به جامعه هنری، شاگردان، علاقه مندان و خانواده گرامی ایشان، خصوصا آقای همایون شجریان، تسلیت می گوید؛ از درگاه خداوند متعال برای استاد رحمت و غفران الهی و برای خانواده گرانقدرشان، صبر و تندرستی مسألت داریم.
سیدمحمد طباطبائی حسینی (مدیرعامل پیشکسوتان هنر): اگرچه دیدار استاد شجریان با معبود را نیازی به تسلیتگویی نیست اما این چند خط بماند برای ثبت در تاریخ. محمدرضا شجریان مردنی نیست؛ او از حصار تن رهید و همان طور که فرزندش نوشت به دیدار معشوق شتافت. شجریان صدای ماندگار ایران است و از این منظر برای مردم یگانه شد. او را با مرگ میانهای نیست. او در طول زندگی همواره تلاش کرد آزاده باشد و چه خوش که در اربعین معلم و رهبر آزادگان "ارجعی الی ربک" را پاسخ داد. اینجانب ضمن آرزوی صبر برای علاقهمندان و خانواده بزرگوار ایشان و نیز عرض تسلیت به هنرمندان پیشکسوت برای استاد محمدرضا شجریان آمرزش الهی خواستارم.
میلاد عرفان پور مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری: «بازگشت همه به سوی اوست استاد محمدرضا شجریان، پس از تحمل طولانیمدت رنج بیماری، از میان ما رفت. این هنرمند ممتاز و جریانساز، بخشی از حافظه مردم این سرزمین است و آوازهایش حال چندین نسل از مردم ما را جلا داده است. بیشک در عالم حقیقت، هنر و هنرمند دیر میپاید و زوال نمیپذیرد. آنچه مردنیست نگاههای دنیاییست که بویی از هنر و دقایق عالم ملکوت نبردهاند. این فقدان را به همه اهالی هنر و بخصوص اهالی موسیقی تسلیت میگویم و برای آن استاد فرهیخته که در اربعین حضرت سیدالشهدا علیهالسلام از میان ما رفت آمرزش الهی و همجواری با خوبان ملکوت را از خداوند مهربان خواستارم.»
علی دایی، پیشکسوت و مربی فوتبال: استاد شجريان تا ابد صدايش ماندگار است او متعهدانه و شكيب و با تأمل فرهنگ ناب ايرانى را در قامت موسيقى به خارج از مرزهاى ايران كشيد اين واقعه دردناك را به همايون عزيز وخانواده محترم استاد وعموم مردم ايران تسليت عرض مى نمايم.
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه:
«بسم الله الرحمن الرحیم
از صدای سخن عشق ندیدم خوشتر یادگاری که در این گنبد دوار بماند
با کمال تاسف و تاثر مطلع شدم اسطوره بزرگ هنر، موسیقی و آواز ایران زمین و سفیر پر افتخار پارسی گویان جهان، استاد محمد رضا شجریان در اربعین سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع)، رخت انا الیه راجعون بر تن کرد، تن خاکی را به خاکیان و جان و دل را به افلاکیان سپرد و از میان ما پرکشید.
برای آنانی که سالها با صدای روحانی این شجره هنر ناب افطار کردند، عمری میهمان مناجات او در سحرگاهان بودند، و همراه همیشگی نغمه های دل انگیزش در خلوت و جلوت، بزم و رزم و ضیافت و سیاحت بودند، محمدرضا شجریان یک نام همواره مانا است.
ضمن عرض تسلیت این مصیبت به همسر، فرزندان و خانواده این هنرمند فقید بویژه جناب همایون شجریان و همچنین دوستداران و علاقمندان ایشان و نیز جامعه هنر و موسیقی، از خداوند رحمان و رحیم مسالت دارم که او را مشمول رحمت خاصه خود و میهمان ضیافت داوودی و نغمه خوانی فردوسیان در سرای باقی بگرداند.
پروردگارا او را رهین الطاف و برکات بی پایان خود بدار.
آمین یا رب العالمین.»
رضا عطاران: شجریان عزیز زنده است...
سفارت جمهوری آذربایجان در تهران: درگذشت ترنم ماندگار ایران موجب تأثر و تأسف عمیق گردید. سفارت جمهوری آذربایجان در تهران فقدان غم انگیز استاد محمدرضا شجریان را به خانواده محترم، بویژه یادگار دلبندشان همایون شجریان و تمامی ایرانیان هنر دوست تسلیت میگوید.
نیچیروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان،: تنها صداست که میماند ... با نهایت اندوه، درگذشت خسرو آواز ایران زمین و اسطوره تکرار ناشدنی موسیقی را به خانواده محترم شجریان، جامعه هنری و دوستداران ایشان تسلیت عرض مینمایم.
دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در ایران: از خبر درگذشت استاد بزرگ آواز ایران محمدرضا شجریان به شدت متأثر شدیم. از طرف خانواده سازمان ملل متحد در ایران به خانواده شجریان و تمامی طرفداران ایشان در ایران و سراسر جهان تسلیت می گوییم. روحشان قرین آرامش.
علی لاریجانی: در گذشت هنرمند بلندآوازه و صاحب سبک کشورمان، استاد شجریان را به ملت عزیز، بخصوص هنرمندان فرهیخته و خانواده محترم ایشان تسلیت عرض میکنم. صدای آشنای او از میراث اسلامی، ایرانی در دلها آرام گرفته و به یادگار میماند. یادش گرامی باد. از خداوند رحیم میخواهم که این سفرکرده گرامی را به نیکی بپذیرد و مورد غفران خویش قرار دهد.